بسمه تعالی
برنامه جامع ارزیابی عملکرد اعضای هیات علمی دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد(ارزیابی 360 درجه)
ارزیابی وضع موجود
اعضای هیات علمی دانشگاه های علوم پزشکی، وظایف و مسئولیت های متعددی به عهده دارند که از آن جمله می توان به آموزش، پژوهش، ارائه خدمات بالینی، دانش پژوهی، ارایه مشاوره و مسئولیت های اجرائی اشاره کرد. ارزشیابی کیفیت عملکرد اعضا هیات علمی در فراهم نمودن بازخورد و ارتقا سیستم آموزشی از اهمیت زیادی برخوردار است. لذا استفاده از منابع مختلف اطلاعاتی و ابزارهای مناسب در راستای ارزشیابی عملکرد اعضای هیات علمی حائز اهمیت می باشد. با توجه به اینکه در این مدت اقدامات گسترده و شایان توجهی در حوزه عملکرد اعضای هیات علمی صورت گرفته است ما نیز به منظور تکمیل این فرآیند ، دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در صدد برآمد تا با تدوین این برنامه زمینه نگاه جامع به مقوله ارزیابی عملکرد اعضای هیات علمی را فراهم آورد. به منظور تعیین دقیق حیطههای مختلف ارزشیابی کمی و کیفی علمکرد اعضای هیات علمی براساس مجموعه شواهد و مستندات در دسترس اهم چالشهایی که در حوزه ارزشیابی عملکرد با آن روبرو است عبارتند از:
- مشارکت ناکافی اعضای هیات علمی در اجرای فرآیند ارزشیابی
- مشارکت ناکافی فراگیران در اجرای فرآیند ارزشیابی
- تناسب و تنوع ناکافی فرم های ارزشیابی اعضای هیات علی در عرصه های مختلف آموزش
- انعطاف پذیری ناکافی در زمان انجام فرآیند ارزشیابی با در نظر گرفتن برنامه ارزشیابی اعضای هیات علمی
- جای خالی بعضی از شاخصها در فرمهای ارزشیابی مانند آموزش تعهد حرفه ای و .....
نبود یک برنامه نظام مند ارزیابی عملکرد اعضای هیات علمی، این مرکز را بر آن داشت که به منظور رفع این چالش ها، برنامه جامع ارزیابی عملکرد اعضای هیات علمی را تنظیم نماید.
هدف کلی:
ارتقاء ساختار و فرایند ارزیابی عملکرد اعضاء هیئت علمی
اهداف اختصاصی:
- تعیین ساختار، فرایند و نکات اجرایی نظام ارزشیابی استاد
- شناسایی نقاط قوت و ضعف عملکرد اعضای هیأت علمی و تلاش جهت بهبود آن از طریق رفع نواقص.
- هماهنگی بین گروه های مختلف در اجرای برنامه های ارزشیابی استاد با لحاظ نمودن تفاوت گروهها و رشته ها
- شفاف نمودن کاربرد نتایج ارزشیابی در تصمیم گیریهای مدیریتی در قبال اساتید تبدیل وضعیت استخدامی، ترفیع سالانه و ارتقای مرتبه اعضای هیأت علمی
- ارائه بازخورد جامع به مدیران بلافصل و برنامه ریزان ستادی برای تمهیدات لازم در مسیر ارتقا کیفیت و رفع نواقص.
- ارائه بازخورد جامع به عضو هیأت علمی برای رفع نواقص و توسعه موارد قوت.
- ساماندهی فرایند ترفیع، تشویق و تذکر و انتخاب عضو هیأت علمی نمونه، سایر فرایندهای مرتبط.
- شناسایی ظرفیتهای بالقوه و توانمندیهای اعضای هیأت علمی
مشمولین:
کلیه اعضای هیأت علمی رسمی، پیمانی و تعهدات قانونی که به صورت تمام وقت در دانشکده دندانپزشکی فعالیت می نمایند، مشمول ارزیابی می باشند.
حیطه های ارزیابی:
هر یک از اعضای هیأت علمی به طور معمول در طیف وسیعی از فعالیت ها درگیر هستند. لذا کیفیت عملکرد و وظائف محوله هر یک از اعضای هیأت علمی متناسب با سهم هر یک از فعالیت ها از مجموع فعالیتهای عضو هیات علمی بایستی مورد ارزشیابی قرار میگیرد. البته موضوع بسیار مهم در ارزیابی عملکرد تعیین شاخص های مناسب به عنوان مبنای استاندارد جهت ارزیابی عملکرد است. در بسیاری از سازمانها ارزیابی عملکرد صورت می گیرد، اما از آنجا که معیارهای لحاظ شده مناسب نمیباشد نتایج بدستآمده از این ارزیابیها قابل اطمینان نمیباشد. لذا بدیهی است که قبل از ارزیابی عملکرد در هر سازمانی بایستی ابتدا معیارهای مناسب جهت ارزیابی عملکرد نیروی انسانی در آن سازمان شناسایی گشته و سپس مبنای ارزیابی قرار گیرد. در این برنامه فعالیتهای اعضای هیأت علمی در پنج حیطه شامل حیطه های آموزشی، درمانی، پژوهشی و فناوری، اجرایی و فرهنگی که به شرح زیر میباشد مورد ارزیابی قرار میگیرند:
حیطه آموزشی:
- کمیت و کیفیت آموزشی:
- واحد تئوری
- شرکت در ژورنال کلاب
- حضور در کلینیک ویژه
- طراحی طرح درس و طرح دوره
- استفاده از روش های نوین تدریس
- تولید محتوای الکترونیک
- بازنگری و تدوین سرفصل دروس
- شرکت، تدریس و طراحی کارگاه
- طراحی سؤالات آزمون های جامع علوم پایه، پیش کارورزی، ارتقا و دانشنامه تخصصی
- طراحی لاگ بوك
- طراحی فرم های ارزشیابی فراگیران (Mini-cex,…)
- طراحی و اجرا روش های نوین ارزشیابی بالینی فراگیران(OSCE,PMP,KF,…)
- کسب رتبه در جشنواره آموزشی شهید مطهری
حیطه درمانی:
- ساعات حضور موظفی اعضا
- حضور به موقع در بخش، بیمارستان و اتاق عمل
حیطه پژوهشی:
- مقالات
- مقاله های منتشر شده در نشریه های علمی - پژوهشی معتبر داخلی و خارجی
- ارائه مقاله در همایش های علمی (پوستر و سخنرانی)
- داوری مقالات
- پایان نامه: استاد راهنما، مشاور یا همکار طرح
- کتاب: تدوین، تألیف یا ترجمه و ویرایش علمی کتاب
- اختراع/اکتشاف
- مشارکت و همکاری با مراکز تحقیقاتی و یا واحد توسعه تحقیقات بالینی
حیطه اجرایی
- همایش ها و جشنواره ها:
- دبیری همایشها
- برپایی کنفرانس، همایش، سمینار های درون دانشگاهی و برون دانشگاهی
- کسب رتبه در جشنواره ملی و بین المللی
- شورا، جلسات، کمیته ها:
- عضویت در شوراها و کارگروه ها
- حضور و مشارکت در کمیته های بیمارستانی
- شرکت در جلسات کمیته های آموزشی و پژوهشی
- مشارکت در طراحی و راه اندازی:
- مقطع و رشته تحصیلی
- آزمایشگاه، مرکز رشد، مرکز تحقیقاتی و ......
- مشارکت در فرآینده های دانشکده دندانپزشکی:
- میزان مشارکت در فرآیند اعتباربخشی
- پست های سازمانی:
- معاون آموزشی، معاون پژوهشی، مدیر گروه و...
- سردبیر/مدیرمسئول/عضو هیأت تحریریه نشریه های علمی
حیطه فرهنگی
- برخورداری از برجستگی یا شاخص بودن )کسب جوایز فرهنگی نظیر دریافت لوح تقدیر، نشان یا عناوین مشابه(
- شرکت در کارگاه ها و همایش های فرهنگی
- عضویت در کمیته اخلاق مراکز تحقیقاتی، بیمارستان و دانشگاه
منابع مورد استفاده در ارزیابی:
فعالیت های آموزشی اعضای هیات علمی بسیار متنوع می باشند. هر یک از اعضای هیات علمی به طور معمول در طیف وسیعی از این فعالیت ها درگیر می باشد. به منظور دستیابی به اطلاعات صحیح و جامع درمورد عملکرد اعضای هیات علمی، اطلاعات مربوط به توانمندی و حیطه های فعالیت از بیش از یک منبع جمع آوری می گردد. در ارزیابی عملکرد اعضای هیات علمی ابزارهای اندازه گیری براساس محتوای محورهای ارزشیابی و توانمندی های مورد انتظار بصورت پرسشنامه های الکترونیکی و دستی می باشد
به منظور ارزشیابی فعالیت های عضو هیأت علمی از منابع زیر استفاده می شود:
الف- نتایج حاصل از نظر خواهی از فراگیران که ساختار اصلی و چهارچوب این ابزارها توسط واحد ارزشیابی مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی دانشگاه تدوین وتهیه شد.
ب- نتایج حاصل از نظرخواهی از رئیس بخش، مدیران گروه های آموزشی و معاون آموزشی مرکز
ج- نتایج حاصل از ارزیابی مستندات و مدارك مربوط به فعالیت های آموزشی با استفاده از فرم ارزیابی عملکرد
- نتایج حاصل از نظرخواهی از فراگیران
1- فراگیران شامل دانشجویان دوره های دکترای عمومی ، دوره های تخصصی و فوق تخصصی می باشند
2- نظر خواهی از فراگیران به طور مستمر و حداقل در هر سال یک بار به طور کامل به عمل می آید که معمولا در پایان هر ترم یا چرخش بالینی انجام می گردد.
3- معمولا نظر خواهی از بین فراگیرانی که عضو هیات علمی در فرایند آموزش آن ها درگیراست انجام میشود.
4- نتایج نظر خواهی از فراگیران باید به طور مناسب و با رعایت راز داری و حریم شخصی اعضای هیات علمی به اطلاع عضو هیات علمی مورد ارزشیابی و مدیر گروه می رسد.
5- جهت ارزیابی عملکرد آموزشی اعضای هیات علمی توسط فراگیران از ابزارهای متشکل از گویه های زیر استفاده می گردد:
- توانمندی اعضای هیات علمی در تدریس نظری و دروس مجازی
- دانش تخصصی: تسلط به مطالب، بیان اهداف، پیوستگی و انسجام در ارائه مطالب، انتقال مطالب با روشهای مناسب و قدرت بیان، متناسب بودن مطالب با مقطع دانشجو ، معرفی منابع و استفاده از روش های نوین تدریس ، ارائه واضح محتوای آموزشی مجازی مطابق با سطح فهم و درك دانشجو
- مدیریت: نظم وترتیب وحضوربه موقع، توجه کامل به کلاس ، مدیریت کلاس، بارگزاری محتوای الکترونیکی طبق طرح درس
- مهارتهای ارتباطی: جلب مشارکت دانشجو، نحوه ارتباط با دانشجو، آداب و رفتار اجتماعی و تکریم دانشجو، استفاده از گفتگوها در سامانه مجازی جهت تبادل نظر و رفع اشکال با دانشجویان
- اخلاق حرفه ای: رعایت اصول اخلاق پزشکی و رفتارحرفه ای، ارائه الگوی رفتاری مطلوب، رسیدگی به موقع به اعتراضات
- توانمندی اعضای هیات علمی درآموزش بالینی
- دانش تخصصی : تسلط استاد به موضوع، روشن کردن انتظارات از فراگیر، میزان تاثیر استاد در حین برنامه های آموزشی، ارائه توضیحات روشن و قابل فهم در حیطه های مختلف دانشی، نگرشی، مهارتی
- مدیریت: حضور استاد طبق برنامه و وقت گذاری، دردسترس بودن در آنکال
- مهارتهای ارتباطی: جلب مشارکت دانشجویان، کارورزان و دستیاران در فعالیتهای بالینی، مشاوره و راهنمایی و کمک به رفع مشکلات،ارائه بازخورد به روش مناسب
- اثربخشی: ایجاد اعتماد به نفس و قدرت تصمیم گیری در کارورز و دستیار، بهره گیری آموزشی درکشیکها
- اخلاق حرفه ای: رعایت اصول اخلاق پزشکی و رفتارحرفه ای،ارائه الگوی رفتاری مطلوب
- نظرخواهی از رئیس بخش، مدیران گروه های آموزشی و معاون آموزشی مرکز
-1 مدیران و مسولان آموزشی شامل افرادی هستند که مسئولیت برنامه ریزی و نظارت بر فعالیت های آموزشی عضو هیات
علمی مورد ارزشیابی را بر عهده دارند .از جمله این افراد مدیر گروه، رئیس بخش، معاون آموزشی مرکز می باشند
-2 لازم است حداقل مدت ارتباط ایشان در سمت فعلی با عضو هیئت علمی مورد نظر، سه ماه باشد.
-3 ارزشیابی توسط مدیران و مسؤولان آموزشی برای هر عضو هیأت علمی یک بار در سال انجام می شود.
-4 نتایج نظر خواهی از مدیران به طور مناسب و با رعایت رازداری و حریم شخصی اعضای هیات علمی به اطلاع ایشان رسانده
می شود
-5 محورهای مورد استفاده برای نظرخواهی از مدیران در مورد کیفیت مشارکت عضو هیأت علمی در فعالیتهای آموزشی عبارتند از:
- دانش تخصصی: استفاده از روشهای مناسب در امر یادگیری فراگیران و مدیریت صحیح در آموزش بالینی، رعایت سرفصل دروس و کوریکلو م آموزشی اعلام شده از طرف وزارت متبوع
- اثربخشی: وقت گذاری، مشارکت فعال در راهنمایی ومشاوره پایان نامه ها، حضور فعال، مؤثر و طبق برنامه در فعالیتهای اموزشی
- مدیریت و رهبری آموزشی: مشارکت درارتقای کیفی گروه اموزشی ، مشارکت دراصلاح یا ارائه برنامه های جدید آموزشی، مشارکت در طراحی سوالات درون گروهی و امتحانات جامع
- ارزیابی فراگیران: رعایت ضوابط مرتبط با ارزیابی فراگیران
- اخلاق حرفه ای: پاسخگوئی، تعامل وارتباط محترمانه با سایر اساتید ،حفظ شان وجایگاه استادی، رعایت اصول اخلاق پزشکی و رفتار حرفه ای، رعایت نظم وظوابط و مقررات اداری،انتقادپذیری و انعطاف، تعامل مثبت و سازنده با همکاران
- ارزیابی مستندات و مدارك مربوط مربوط به فعالیت های آموزشی با استفاده از فرم ارزیابی عملکرد Ø
-1 کاربرگ ارزیابی هر عضو در موعد مقرر توسط دفاتر گروه مستقر در واحد آموزش در اختیار عضو هیأت علمی قرار می گیرد.
-2 عضو هیأت علمی عهده دار تکمیل، بررسی و ارسال کاربرگ در موعد مقرر می باشد.
-3 مدیرگروه موظف است در اسرع وقت نسبت به تأیید فرم واصله و ارجاع آن به مدیر EDO دانشکده اقدام نماید.
-4 مدیر EDO مسئولیت توصیف کیفی عملکرد عضو هیأت علمی و ارسال کاربرگ به معاونت آموزشی مرکز را بر عهده دارد.
-5 نتایج حاصل از ارزشیابی توسط معاون آموزشی در کمیته آموزش پزشکی مرکز مطرح و سپس به اعضاء هیات علمی و ریاست دانشکده پزشکی بازخورد داده می شود.
-6 عضو هیئت علمی می تواند در صورتی که نقدی بر نتایج ارزشیابی انجام شده از خود داشته باشد مراتب را ظرف مدت دو هفته به طور مکتوب به معاون آموزشی مرکز منعکس نماید.
-7 کمیته آموزش پزشکی باید ضمن بررسی دلایل ارائه شده نسبت به اصلاح نتایج ارزشیابی با ارائه توضیحات به عضو هیئت علمی به صورت مکتوب اقدام نمایدم.
روش های جمع آوری اطلاعات ارزیابی هیات علمی در این مرکز شامل موارد زیر می باشد:
- فرم نظرخواهی در سامانه مدیریت آموزشی
- گواهی شرکت، سخنرانی و برگزاری کارگاه و سمینار در سامانه آموزش مداوم
- مقالات چاپ شده و طرح های تحقیقاتی مصوب در سامانه علم سنجی و پژوهان دانشگاه
- گزارش فعالیت های اعضای هیات علمی توسط مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی )طراحی روش های ارزشیابی، گواهی طرح درس و طرح دوره، دانش پژوهشی، همکاری با مرکز توسعه آموزش پزشکی و......(
- گزارش تولید محتوای الکترونیک، استفاده از روش های نوین تدریس از سوی مدیران گروه و تایید EDC دانشگاه
- گواهی طراحی سوالات ارتقا و آزمون های جامع
- گواهی فعالیت در فرآیند اعتبار بخشی
- حضور در کمیته ها و جلسات دانشکده و دانشگاهی
- گزارش ارسالی از طرف مدیران گروه در خصوص فعالیت در برنامه های آموزشی گروه (سمینار، درمانگاه، ژورنال کلاب و .....)
- گزارش ارزیابی عملکرد اعضای هیات علمی در بخش ها (حضور به موقع ، مشاوره و ...) توسط رئیس بخش
- گزارش ارزیابی اعضای هیات علمی در بخشها (حضور به موقع ، مشاوره و ...) توسط مدیران گروه و معاون آموزشی دانشکده
- ابلاغ تدریس واحد های نظری اساتید
بهره گیری از نتایج:
با توجه به نتایج واصله اقدامات ذیل قابل انجام خواهد بود:
- در صورتی که عضو هیأت علمی موفق به کسب امتیاز بالاتر از ملاك تعیین شده شود مشمول تشویق شده و در صورت کسب امتیاز پایین تر از ملاك تعیین شده مشمول تذکر خواهد شد.
- ارائه بازخورد به اعضای هیأت علمی در راستای تقویت نقاط قوت و رفع نواقص عملکردی ایشان.
- شناسایی نقاط ضعف اعضای هیأت علمی به منظور برگزاری کارگاهها و دورههای آموزشی.